Άρθρα Συγγραφέα

avatar

Ευστράτιος Παπάνης

Ψυχολόγος, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου,

Άγχος και στρες: Ψυχοσωματικές ασθένειες

Το άγχος συχνά βασανίζει τα άτομα όχι μόνο από άποψη ψυχολογική, με τη μορφή του τρόμου, της ανησυχίας και της εσωτερικής έντασης αλλά και με τη μορφή σωματικών ασθενειών. Ο όρος «στρες» χρησιμοποιείται συχνά με αυτή την έννοια.

Χρησιμοποιείται ευρέως, για να περιγράψει κάθε κατάσταση υπερφόρτισης, στην οποία το άτομο έχει εξωθηθεί στα όρια της αντοχής του. Είτε το στρες είναι στιγμιαίο και ακραίο είτε διαβρώνει βαθμιαία την προσωπικότητά μας με τις φαινομενικά μικρο-κρίσεις, ανησυχίες και συγκρούσεις της σύγχρονης ζωής, οι αντιδράσεις του ατόμου, τόσο στο ψυχολογικό όσο και στο σωματικό μέρος, είναι σχεδόν ίδιες.

Το πιπίλισμα του αντίχειρα

Το περιστασιακό πιπίλισμα του αντίχειρα είναι ένα τόσο συνηθισμένο αναπτυξιακό φαινόμενο των πρώτων χρόνων της παιδικής ηλικίας (παρουσιάζεται περίπου στο 40% των παιδιών μεταξύ 2 και 7 ετών), ώστε αν συμβαίνει μεμονωμένα – χωρίς άλλη εκδήλωση συμπτωμάτων άγχους – δεν πρέπει να ανησυχούν ιδιαίτερα οι γονείς.

Τσάι του Βουνού: Φυσικός Θησαυρός της Ελληνικής Γης

Το τσάι του βουνού (Sideritis scardica) είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα της ελληνικής φύσης, με πλούσια ιστορία χρήσης στην παραδοσιακή ιατρική. Το τσάι αυτό [...]

Προσπαθείτε να αποκτήσετε δεύτερο παιδί, αλλά δεν έρχεται – Τι φταίει;

Προσπαθείτε να αποκτήσετε δεύτερο παιδί, αλλά δεν έρχεται – Τι φταίει;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους η υπογονιμότητα μπορεί να εμφανιστεί δεύτερη, τρίτη ή και τέταρτη φορά. Το πρώτο σας παιδί ήρθε σχετικά εύκολα [...]

Διατροφή για αύξηση μυϊκής μάζας

Διατροφή για αύξηση μυϊκής μάζας

Κάνατε την εγγραφή σας στο γυμναστήριο και ξεκινήσατε τις προπονήσεις σας με βάρη με στόχο την αύξηση μυϊκής μάζας! Ωστόσο, όσο πιστά κι αν ακολουθείτε [...]

Προβλήματα ψυχικής έντασης παιδιών

Το άγχος δεν είναι σαφώς εστιασμένο σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα ή σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Μπορεί να είναι γενικευμένος, αόριστος, αιωρούμενος φόβος να διαπερνά τα πάντα, να απλώνεται ελεύθερα, να εκφράζεται σαν ένα αόριστο και γενικευμένο συναίσθημα εσωτερικής έντασης.

Ενώ οι ενήλικοι μπορούν να αποκρύπτουν, να καμουφλάρουν, τα συναισθήματά τους, και μάλιστα τόσο καλά, ώστε να είναι αδύνατον ο άλλος να καταλάβει πώς ακριβώς νιώθουν, τα παιδιά, αντίθετα, συμπεριφέρονται με τρόπο περισσότερο άμεσο, περισσότερο διαφανή.

Η ονυχοφαγία

Η ονυχοφαγία θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικά του αγχώδους παιδιού. Πράγματι, μπορεί να εμφανίζεται ως μέρος ενός συνδρόμου συναισθηματικής διαταραχής, αλλά δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά σοβαρές επιπτώσεις.

Σε μια έρευνα με 4.587 μαθητές στο Σικάγο, διαπιστώθηκε ότι τα δύο τρίτα (2/3 ) μιας ομάδας αγοριών, ηλικίας 8 ως 11 ετών, έτρωγαν τα νύχια τους. Η αναλογία για τα κορίτσια ήταν λίγο μικρότερη. Υπάρχουν επίσης μελέτες που δείχνουν υψηλά ποσοστά ονυχοφαγίας σε τυχαία δείγματα παιδιών στη Βρετανία.

Προβλήματα ψυχικής έντασης παιδιών-Φοβίες

Έχουμε ήδη αναφέρει ένα παράδειγμα φοβίας, της επίμονης άρνησης του παιδιού να πάει στο σχολείο, της «σχολικής φοβίας». Η φοβία είναι ένας υπερβολικός και περιοδικός-επανερχόμενος φόβος, ο οποίος είναι αδικαιολόγητος-ανεξήγητος (ακόμη και για το ίδιο το θύμα). Είναι μια φοβική αντίδραση δυσανάλογη προς την αιτία – το φοβικό αντικείμενο ή την φοβική κατάσταση – που την προκαλεί.

Παιδική και Εφηβική Κατάθλιψη

Η παιδική κατάθλιψη άργησε να αναγνωριστεί ως κλινική οντότητα. Η άποψη ότι οι καταθλιπτικές διαταραχές είναι σπάνιες στα μικρά παιδιά , καθώς και η έννοια της «συγκαλυμμένης κατάθλιψης» και των «καταθλιπτικών ισοδυνάμων» κυριάρχησαν επί σειρά ετών στην παιδοψυχιατρική.

Υπήρξε έντονη διαμάχη σχετικά με το κατά πόσο ήταν αναπτυξιακά συμβατό για τα παιδιά να παρουσιάζουν κατάσταση.
1. Οι αντιστάσεις έχουν βάση την κοινή παραδοχή ότι η παιδική ηλικία είναι η πιο χαρούμενη και ευχάριστη περίοδος της ανθρώπινης ζωής.
2. Ένα άλλος λόγος δυσκολίας της μελέτης της παιδικής κατάθλιψης είναι η αδυναμία του παιδιού να εκφράσει με λόγια τα συναισθήματα θλίψης, απελπισίας και απόγνωσης.
3. τέλος είναι διαφορετικέ οι περιγραφές που κάνουν οι δάσκαλοι και οι γονείς, όπως έχει βρεθεί από έρευνες.

Μερικοί μύθοι στην εκπαίδευση ενηλίκων

Μύθος 1. Ο ενήλικας, που συμμετέχει σε εκπαιδευτικά προγράμματα, βρίσκεται εκεί γιατί ο ίδιος το επέλεξε. Ο ενήλικας γνωρίζει την καταλληλότερη στιγμή, κατά την οποία η μάθηση θα έχει για τον ίδιο τα πιο ευεργετικά αποτελέσματα.

Το δώρο της μοναξιάς

Η μοναξιά μπορεί να είναι λυτρωτική, όταν αποτελεί επιλογή, και κατάρα, όταν επιβάλλεται αναγκαστικά. Συνοδεύει ανθρώπους πρωτοπόρους σε κάθε δημιουργική σύλληψή και καταδιώκει τους απόκληρους θεατές των κοινωνικών επιτυχιών των άλλων.

Αναγνωρίστε την προπαγάνδα

Η ενδελεχής και ώριμη απόφαση είναι ο εχθρός της προπαγάνδας και η μισή αλήθεια ο καλύτερος σύμμαχος.

Εάν έχετε προσωπικότητα, που συναινεί, αισθάνεστε ασφάλεια στις προτιμήσεις της μάζας, διαθέτετε κοινή λογική, χαρακτηρίζεσθε ως μέσος πολίτης, τότε η πιθανότητα είναι πως κάποτε εμπιστευθήκατε ένα προϊόν ή ασπασθήκατε μια ιδεολογία, αποκύημα ψυχολογικών και κοινωνιολογικών σχεδιασμών. Η χαρά, δηλαδή, όσων ασχολούνται με τις στατιστικές και κυρίως όσων τις εκμεταλλεύονται, για να διακινήσουν σκέψεις, αντιλήψεις, εμπορεύματα.

Δεκαπέντε συμβουλές για ισχυρή προσωπικότητα

Πολλά έχουν ειπωθεί για το πώς να αποκτήσουμε μια ισχυρή προσωπικότητα. Ποιά είναι όμως τα γνωρίσματα που την χαρακτηρίζουν;
1. Στην κορυφή βρίσκεται η λέξη ΟΡΑΜΑ, αν και οι περισσότερες έρευνες δείχνουν πως οι ξεκάθαροι στόχοι και πολύ περισσότερο οι ιδεολογίες, οι κοσμοθεωρίες και οι μεγάλες ιδέες χαρακτηρίζονται έτσι εκ των υστέρων, αφού έχουν επιβεβαιωθεί. Αλλιώς αποκαλούνται πλάνες και λάθος στρατηγικές. Συνεπώς, ο οραματιστής, μάλλον έχει τις συνθήκες, τη συγκυρία, ίσως και τη μοίρα σύμμαχό του.

Η εξουσία της παιδικής χαράς

Η εξουσία, ακόμα κι αν από το λαό εκπορεύεται, είναι η απαρχή για κάθε κακό. Γεννά ιεραρχίες, κοινωνικές ανισότητες, αδικία, ματαιώσεις, διαφθορά. Και πάντα, στο όνομα όποιου κι αν ασκήθηκε, δεν προξένησε παρά πόνο, δυστυχία, θάνατο.

Με πρόσχημα την ευημερία, την πλειοψηφία, την τάξη, την καθυπόταξη των ορμών, την ισορροπία, τον πολιτισμό, αποτέλεσε την αιτία για πολέμους, για χάος, για έγκλημα, για ιδιότητες. Συνώνυμη της βίας, καλύπτεται πίσω από νόμους, θεσμούς, έθιμα, ιδιοκτησίες, ηθικές, προσωπικότητες και συμφέροντα περιστασιακά και αδίστακτα.

Νευρωτισμός και σεξουαλικότητα

Το σεξ, ανάλογα με την κοσμοθεωρία, τις προσδοκίες, τις εμπειρίες, την προσωπικότητα, την ηλικία και το πολιτιστικό πλαίσιο δράσης του καθενός αποτελεί είτε μια αδιαφιλονίκητα μαγική ένωση είτε συμβιβασμό είτε μια βιολογική ή ηδονιστική ανάγκη, που σε τίποτα δεν διαφέρει από την αντίστοιχη των ζώων.
Οι θεωρήσεις περί αυτού μπορεί να επηρεάζονται από την αναπαραγωγική διάσταση, την ανθρωπολογική ερμηνεία, την εξιδανίκευση του ρομαντισμού, την ψυχολογική και κοινωνιολογική σκοπιά, τη θρησκεία, την τέχνη, τους μηχανισμούς άμυνας.

Η Κακοποίηση των ανδρών

Μπορεί ακόμα και σήμερα να ακούγεται περισσότερο ως ανέκδοτο, αλλά ήδη από το 1974 ο Gelles διαπίστωσε ότι οι άντρες σύζυγοι έπεφταν θύματα βίας σχεδόν με την ίδια συχνότητα όσο και οι γυναίκες. Το 1994 στις ΗΠΑ 167 χιλιάδες άνδρες κατήγγειλαν ότι είχαν δεχτεί σωματική βία από τις συντρόφους τους και πολύ περισσότεροι παραδέχτηκαν ότι έχουν βιώσει παρόμοια περιστατικά, αλλά δεν το ανέφεραν πουθενά, για να μην γελοιοποιηθούν.

Σχέσεις και Κατάθλιψη

Μια κοινότατη ερώτηση σε κλίμακες αξιολόγησης των κοινωνικών δικτύων είναι ο αριθμός των φίλων και των γνωστών, που διαθέτει κάποιος και η συχνότητα επαφής μαζί τους. Δυστυχώς, και οι δυο αξιολογούν μη σημαντικές παραμέτρους, το βάθος και το εύρος ή έστω επιχειρούν να τα αποτυπώσουν με λάθος τρόπο.
Πολλές πλέον έρευνες έχουν επικυρώσει, αυτό το οποίο γνωρίζει ο κοινός νους, ότι δηλαδή η ποσότητα και η τακτικότητα των αλληλεπιδράσεων δεν έχουν τόση σημασία, όσο η ποιότητα και η ειλικρίνεια των σχέσεων.

 Οι συσχετίσεις με την εμφάνιση κατάθλιψης είναι πια φανερές: