Άρθρα Συγγραφέα

avatar

Ιωάννης Χατζημηνάς

Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών.

Δίαιτα;… από Δευτέρα!

ΠΡΟΣΟΧΗ! ΟΛΟΙ ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΧΟΝΤΡΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΟΝΤΡΟΥΛΟΙ, ΠΟΥ παλεύετε με τα διαιτολόγια και τις δίαιτες αδυνατίσματος, που κυνηγάτε το άπιαστο όνειρο της λυγερής σιλουέτας των συλφίδων, των μανεκέν και των ασωμάτων, έχετε το νου σας! Υπάρχουν σ’ αυτό τον κόσμο η κακία και η ζήλια. Και ο φθόνος πρώην αποτυχημένων συντρόφων σας, που προσπαθούν, επειδή εκείνοι/ες εγκατέλειψαν τον αγώνα, να εμποτίσουν με το δηλητήριό τους, σαν οχιές, τις ψυχές και τις πληγές σας. Προσπαθούν να ειρωνευτούν την προσπάθειά σας, να γελοιοποιήσουν την αγωνία σας και να στραγγίσουν το άδειο σας στομάχι. Και ιδού η απόδειξη:

Το λίπος: αποδιοπομπαίος τράγος;

Κάθε φορά που απαντώ ή ακούω τη λέξη «λίπος» έρχεται στο οπτικό πεδίο της θύμησής μου η εικόνα της πολύ χοντρής κυρίας της διπλανής μας αυλής (αυτά προ αμνημονεύτων χρόνων), της κυρά’ Αφροδίτης, που μόνο Αφροδίτη δεν έμοιαζε, ούτε με την πιο σκληρή δοκιμασία και το πιο βίαιο τέντωμα της ελαστικής δομής της οιασδήποτε καλόπιστης, κακόπιστης, ή και απλά ζωηρής φαντασίας.

Κινόα: Το Ευπροσάρμοστο Ψευδοδημητριακό για τα Καθημερινά σας Γεύματα

Κινόα: Το Ευπροσάρμοστο Ψευδοδημητριακό για τα Καθημερινά σας Γεύματα

Η κινόα συχνά χαρακτηρίζεται ως υπερτροφή και για καλούς λόγους. Αυτός ο αρχαίος σπόρος έχει τις ρίζες του πριν από πάνω από 5.000 χρόνια στις ψηλές [...]

Τσάι του Βουνού: Φυσικός Θησαυρός της Ελληνικής Γης

Το τσάι του βουνού (Sideritis scardica) είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα της ελληνικής φύσης, με πλούσια ιστορία χρήσης στην παραδοσιακή ιατρική. Το τσάι αυτό [...]

Προσπαθείτε να αποκτήσετε δεύτερο παιδί, αλλά δεν έρχεται – Τι φταίει;

Προσπαθείτε να αποκτήσετε δεύτερο παιδί, αλλά δεν έρχεται – Τι φταίει;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους η υπογονιμότητα μπορεί να εμφανιστεί δεύτερη, τρίτη ή και τέταρτη φορά. Το πρώτο σας παιδί ήρθε σχετικά εύκολα [...]

Εργοφυσιολογία, Φυσιολογία: Το λογιστήριο του σώματος

Από όσο μπορώ να θυμούμαι, πάντα μου άρεσαν οι αριθμοί και όλες εκείνες οι έννοιες που μπορούν να εκφράζονται και να παριστάνονται με αυτούς.
Αλλά και όλες οι μαθηματικές αλλά και οι απλές αριθμητικές πράξεις και υπολογισμοί, απλοί και περίπλοκοι: Κάποτε, όταν ακόμα φοιτούσα στο Γυμνάσιο πολλά χρόνια πριν από την εποχή των ηλεκτρονικών υπολογιστών είχα αγοράσει ένα «λογιστικό κανόνα» (slide rule), ο οποίος είχε πράγματι δεινοπαθήσει στα χέρια μου.

Ο Σαμψών, ο Πύρρος και το μυικό σύστημα

Σε απροσδιόριστα μικρή ηλικία πριν ακόμα αρχίσω να φοιτώ στο νηπιαγωγείο βρέθηκα κάτοχος μιας σειράς από καμιά πενηνταριά έγχρωμες αναπαραστάσεις , σε μέγεθος carte postale, διαφόρων σκηνών από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Επρόκειτο απλά για κακής ποιότητας αντιγράφων φημισμένων είτε όχι, έργων τέχνης, θρησκευτικού περιεχομένου, από διάσημους ή και αφανείς καλλιτέχνες, που συνοδεύονταν από ένα μικρό επεξηγηματικό κείμενο στην πίσω όψη της κάρτας, σε Αγγλική γλώσσα, που φυσικά δεν μπορούσα τότε να διαβάσω.

Η βιολογική μηχανή που λέγεται μυς

Στο ισόγειο του Science Museum στην Exhibition Road του Λονδίνου, βρίσκονται εκτεθειμένες οι πρώτες ατμομηχανές «μεγαθήρια» που κατασκεύασε στο δέκατο όγδοο αιώνα ο ιδιοφυής και χαλκέντερος εκείνος Σκοτσέζος, που άκουε στο όνομα James Watt. Και κάθε φορά που τα περιεργάζομαι έξι ή εφτά φορές ως τώρα! η ίδια πάντα σκέψη μου τριβελίζει το μυαλό!

Εδώ, με αυτά τα χονδροειδή κατασκευάσματα, έχουμε τις πρώτες πετυχημένες μηχανές, με τις οποίες ο άνθρωπος επιχείρησε – και τελικά πέτυχε να μετατρέψει τη χημική ενέργεια , που περιέχεται στο ξύλο, στο κάρβουνο, στο πετρέλαιο, στο οινόπνευμα, κλπ., σε μηχανική ενέργεια, και να κινήσει με αυτή αντλίες, ανυψωτικά μηχανήματα, τρυπάνια, ολόκληρα εργοστάσια κάθε μορφής, ηλεκτρογεννήτριες, τρένα, πλοία, υποβρύχια ,αυτοκίνητα, αεροπλάνα, πυραύλους, κλπ.

Ο καπνιστής και το τσιγάρο του

Ο καπνιστής και το τσιγάρο του έχουν άμεση σχέση, με την υγεία, τόσο του ίδιου του καπνιστή, όσο και των γύρω του. Αλλά συγχρόνως έχουν σχέση και με ολόκληρη την προϊστορία, την ιστορία και το μέλλον του ανθρώπου πάνω στη Γη, και, κατά πως φαίνεται, και οπουδήποτε αλλού στο Σύμπαν! Πράγματι ο καπνός – ο οποιοσδήποτε καπνός, ο άσπρος, ο μαύρος ή ο έγχρωμος, αρωματικός ή μη – έχει διαδραματίσει έναν απίστευτα ουσιαστικό και θεμελιώδη ρόλο στη διαμόρφωση της ψυχής του ανθρώπου, των φαντασιώσεων, των προσδοκιών και των μεταφυσικών του αναζητήσεων.

ΕΥΜΑΡΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Όχι πριν πολύ καιρό βρέθηκα, για λίγες μόνο μέρες, στην πατρίδα μου την Κύπρο. Και εκεί είχα την ευκαιρία να συναντήσω, για μια ακόμα φορά, αγαπημένους συγγενείς, γνωστούς και φίλους, και να θυμηθώ, ανάμεσα σε τόσα άλλα, παλιές καλές ή και κακές, αλλά πάντα…προσφιλείς διαιτητικές συνήθειες!
Η άνευ προηγουμένου μεγάλη οικονομική άνθηση που παρατηρείται κατά τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο επεκτείνεται, όσο πάει και σε μεγαλύτερα στρώματα  του πληθυσμού, σε σημείο που σήμερα να καλύπτει, με τις “επιπτώσεις” της το σύνολο σχεδόν των Ελληνοκυπρίων. Διαιτητικές συνήθειες της “αφθονίας,” που παλαιότερα περιορίζονταν ανάμεσα σε

Η οδύσσεια της ανακάλυψης της Σωματοτροπίνης

Με το θέμα είχα ασχοληθεί και άλλοτε σε άρθρο μου με τον ευτράπελο τίτλο:
«Οι Γίγαντες, οι Νάνοι και οι Νεάζοντες Παλίμπαιδες!»
Πρόκειται για την αυξητική ορμόνη (HGH) που παράγεται και εκκρίνεται από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης, τις επιδράσεις της, αλλά και τις συνέπειες αυτών των επιδράσεων στον καθένα μας ‘και όχι μόνο!
Κάθε φορά που ακούω είτε διαβάζω τη λέξη «έπος,» είτε αναδύεται στο μυαλό μου με οποιοδήποτε άλλο τρόπο η έννοια του «έπους,» η φαντασία μου τρέπεται προς τον Τρωικό πόλεμο και τα απίθανα εκείνα «επικά» κατορθώματα των Αχαιών και των Τρώων

Νερό: Το μόριο της Ζωής

Mόλις που αποφάσισα να ασχοληθώ σήμερα με αυτό το καταπληκτικό «υγρό στοιχείο» που ονομάζεται νερό, αυτό το νεράκι του Θεού, η μνήμη μου άρχισε να αναδεύεται βίαια και ασταμάτητα, σαν τη μανιασμένη θάλασσα που την πλήττει από πάνω ο ρούφουλας, και να αναδύονται στην επιφάνεια ένα σωρό εικόνες, παραστάσεις, νοήματα, ιδέες, συναισθήματα, βιώματα και εμπειρίες που έχουν σχέση με το κεντρικό μου θέμα: ΤΟ ΝΕΡΟ.

Ο ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Ένα γεροδεμένο νεαρό άλογο που καλπάζει αποτελεί το σύμβολο της έκφρασης της δύναμης που συναρπάζει, αλλά συγχρόνως παρέχει και τη μαγεία της κίνησης και την αισθητική απόλαυση του ωραίου. Αν μάλιστα έχετε την τύχη να βλέπετε σε μια καλή, μεγάλη οθόνη, και σε βραδεία κίνηση, και να παρακολουθείτε τις αλληλοδιάδοχες συστολές των μυών του, έτσι όπως καταβάλλει το μέγιστο της προσπάθειας για την επίτευξη της νίκης, έχετε μπροστά σας το καλύτερο δείγμα της τελειότερης μηχανής που φτιάχτηκε ποτέ στη Φύση για τη μετατροπή της χημικής ενέργειας σε κίνηση!

Ο ιός που ήλθε από το μέλλον

«Ακόμα και ο Θεός δεν μπορεί να μεταβάλει το παρελθόν» έγραφε ο Αριστοτέλης, πριν από δυο χιλιάδες τριακόσια τόσα χρόνια. Τελεία και παύλα, λογικό και φυσικό! Αν όμως ήταν δυνατό να μάθαινε αυτή την περίεργη και εκπληκτική ιστορία που συνέβη σήμερα στον ηλεκτρονικό μου υπολογιστή, ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος της αρχαιότητας σίγουρα θα είχε προσθέσει :
«αλλά ούτε και το μέλλον!»

Η ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20ο ΑΙΩΝΑ . Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

* Η διάλεξη δόθηκε στο πλαίσιο της σειράς των διαλέξεων των Ομότιμων Καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών, την 13η Μαϊου 2002, στην Αίθουσα Προπυλαίων του κεντρικού κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πριν προχωρήσω στην ανάγνωση αυτής της διάλεξης, νομίζω ότι οφείλω μιαν εξήγηση γι’ αυτό που θα επακολουθήσει. Αρχικά, όταν ανέλαβα αυτό το έργο, είχα αρχίσει να μαζεύω υλικό που θα μου ήταν χρήσιμο για την κατά γράμμα απεικόνιση, έκθεση και ερμηνεία όλων αυτών των κατακτήσεων που επετεύχθησαν στον τομέα της Φυσιολογίας και των συναφών επιστημών κατά τον 20ό αιώνα.

Τα Φασόλια του Mendel, Εμείς, η Ιατρική και τα Γονίδια!

(ΙΑΤΡΟΓΕΝΗΣ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ)
Θα πρέπει να ήμουνα στην πέμπτη τάξη του δημοτικού σχολείου όταν για πρώτη φορά άκουσα από τον δάσκαλό μου να μας μιλά για τα ενδιαφέροντα πειράματα και τις αναζητήσεις του Gregor Mendel σχετικά με τη διερεύνηση των νόμων της κληρονομικότητας. Εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι αυτές οι μελέτες είχαν γίνει σε φασολιές και στα φασόλια τους, και για πρώτη φορά τότε συνειδητοποίησα ότι και τα φυτά αποτελούν ζώντες οργανισμούς και υπόκεινται στους ίδιους νόμους με τα ζώα σε ό,τι αφορά την παρουσία των κληρονομικών χαρακτηριστικών τους και τη μεταβίβασή τους από την μια γενιά στην επόμενη!

ΕΥΜΑΡΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Όχι πριν πολύ καιρό βρέθηκα, για λίγες μόνο μέρες, στην πατρίδα μου την Κύπρο. Και εκεί είχα την ευκαιρία να συναντήσω, για μια ακόμα φορά, αγαπημένους συγγενείς, γνωστούς και φίλους, και να θυμηθώ, ανάμεσα σε τόσα άλλα, παλιές καλές ή και κακές, αλλά πάντα…προσφιλείς διαιτητικές συνήθειες!
Η άνευ προηγουμένου μεγάλη οικονομική άνθηση που παρατηρείται κατά τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο επεκτείνεται, όσο πάει και σε μεγαλύτερα στρώματα του πληθυσμού, σε σημείο που σήμερα να καλύπτει, με τις “επιπτώσεις” της το σύνολο σχεδόν των Ελληνοκυπρίων.