ΑΓΙΟΥΡΒΕΔΑ “Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ”
Συγγραφέας Σοφία Παπαδοπούλου Γράφτηκε στις ,
Αυτός που θεωρεί την καλοσύνη προς την ανθρωπότητα ως την υπέρτατη θρησκεία και συμπεριφέρεται ανάλογα στους ασθενείς του, πετυχαίνει το καλύτερο αποτέλεσμα των σκοπών της ζωής και λαμβάνει την μεγαλύτερη ευτυχία. –
Sushruta
Η Αγιουρβέδα αποτελεί ένα από τα μεγάλα δώρα των σοφών της αρχαίας Ινδίας στο ανθρώπινο είδος. Είναι ένα από τα πιο παλαιά επιστημονικά ιατρικά συστήματα του κόσμου, με πανάρχαιες αναφορές κλινικής εμπειρίας. Εντούτοις, είναι κάτι περισσότερο από απλά και μόνο ένα σύστημα ιατρικής έτσι όπως αυτό νοείται υπό τη συμβατική έννοια της θεραπείας των ασθενειών. Είναι ένας τρόπος ζωής ο οποίος μας διδάσκει πώς να διατηρούμε και να προστατεύουμε την υγεία μας. Από τη μια μας δείχνει πως μπορούμε να θεραπεύουμε τις ασθένειες και από την άλλη πώς να πετυχαίνουμε τη μακροζωία. Η Αγιουρβέδα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο σαν μια «ολότητα», η οποία «ολότητα» είναι συνδυασμός σώματος, νου και ψυχής. Υπό την έννοια αυτή πρόκειται για ένα πραγματικά ολιστικό και ολοκληρωμένο σύστημα ιατρικής.
Η λέξη «Αγιου» (Ayu) σημαίνει όλες τις πλευρές της ζωής από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, υγεία,ζωή Η λέξη «Βέδα» (Veda) σημαίνει γνώση ή μάθηση, επιστήμη .Ετσι συχνά μεταφράζεται σαν η « ¨επιστήμη της ζωής» Συνεπώς, ως Αγιουρβέδα δηλώνεται η επιστήμη η οποία ασχολείται με τη ζωή στο σύνολό της. Πρόκειται για ένα τρόπο ζωής και περιγράφει τη διατροφή, την ιατρική και τη συμπεριφορά που είναι ευεργετικά ή επιβλαβή για τη ζωή. Οι ρίζες της Αγιουρβέδα ανάγονται στις αρχές της κοσμικής δημιουργίας. Οι Ινδοί φιλόσοφοι αναφέρουν ότι η Αγιουρβέδα προέρχεται από τον Βράχμα, το δημιουργό του σύμπαντος. Ο Βράχμα δεν είναι μόνο ένα άτομο αλλά η άδηλη μορφή του Αγιου Θεού, ο οποίος δημιούργησε και έδωσε μορφή σε όλο τον ορατό κόσμο. Η επιθυμία της διατήρησης της καλής φυσικής κατάστασης, της υγείας και της μακροζωίας είναι ένα από τα βασικά ένστικτα όλων των πλασμάτων. Από την άποψη αυτή, η Αγιουρβέδα θέτει τις βάσεις για όλα τα άλλα συστήματα ιατρικής. Είναι ένας συνδυασμός παράδοσης και αρχαιότητας που μπορεί να συγκριθεί με την ίδια τη ζωή.
Υιοθετώντας την Αγιουρβεδική προσέγγιση δεν εγκαταλείπουμε την συμβατική, αλλά την επεκτείνουμε. Το μίγμα της Αγιουρβέδα και της Δυτικής ιατρικής φέρνει κοντά την αρχαία σοφία και την σύγχρονη επιστήμη, που έχει αποδειχθεί πως και οι δύο μπορούν να είναι εντελώς συμβατές.
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΙΟΥΡΒΕΔΑ
ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ
Η έλευση των Βρετανών αποτέλεσε ένα ακόμη μεγάλο ορόσημο στην παρακμή της Αγιουρβέδα. Οι Βρετανοί όχι μόνο αρνήθηκαν να προστατεύσουν την Αγιουρβέδα αλλά επιπλέον υιοθέτησαν μια άκρως αρνητική στάση προς το σύστημα αυτό. Η East India Company έκλεισε τις τότε υπάρχουσες σχολές της Αγιουρβέδα και ίδρυσε το 1833 στην Καλκούτα μια δική της ιατρική σχολή. Ωστόσο, παρά την όποια καταστολή και έλλειψη εύνοιας, η Αγιουρβέδα συνέχισε να παραμένει δημοφιλής στο σύνολο του λαού και να προσφέρει τις υπηρεσίες της στο 80% του πληθυσμού της χώρας. Το τρομακτικό ξύπνημα γύρω στο 1920, με την ίδρυση εθνικών σχολών και πανεπιστημίων, ενθάρρυνε και την αναβίωση της Αγιουρβέδα. Διαφόρων κρατών οι κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να ξεκινήσουν την τακτική διδασκαλία της Αγιουρβέδα και έτσι εγκαθιδρύθηκαν κρατικά συμβούλια, σχολές και επιτροπές Ινδικής ιατρικής.
Επίσης, το 1946 η κυβέρνηση της Ινδίας όρισε μια επιτροπή υπό την προεδρία του Sir R.N. Chopra η οποία προέβη σε αρκετές προτάσεις σχετικά με τη διδασκαλία και έρευνα της Αγιουρβέδα.
Μετά από την ανεξαρτησία, η κυβέρνηση της Ινδίας και οι κυβερνήσεις των διαφόρων κρατών απέκτησαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Αγιουρβέδα. Σήμερα, πάνω από πενήντα πανεπιστήμια στην Ινδία έχουν σχολές Αγιουρβέδας και περισσότερα από εκατό Αγιουρβεδικά κολλέγια συνεργάζονται με τα πανεπιστήμια αυτά.
Πρόσφατα, η κυβέρνηση της Ινδίας εγκαινίασε μια πιο ανοικτή πολιτική και επιτρέπει την ίδρυση περισσότερων ιδιωτικών Αγιουρβεδικών σχολών σε μη χορηγούμενη βάση. Μετά από αυτό, πολλές καινούργιες Αγιουρβεδικές σχολές εμφανίζονται σήμερα σε ολόκληρη την Ινδία. Αναμένεται ότι την επόμενη δεκαετία η Αγιουρβεδική εκπαίδευση στην Ινδία θα επεκταθεί σε πραγματικά μεγάλο βαθμό. Έτσι, τον 21ο αιώνα, η Αγιουρβέδα φαίνεται να ανακτά την παλιά δόξα των αρχαίων καιρών και να εξελίσσεται σε μια από τις πιο σημαντικές μορφές φυσικοπαθητικής ιατρικής του κόσμου.
Υπό τις εξελίξεις αυτές, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό η παρουσίαση της Αγιουρβέδα να ανανεώνεται τακτικά έτσι ώστε να μπορεί να αντέχει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη δοκιμασία του χρόνου. Η μελέτη της θα πρέπει να γίνεται συστηματικά μέσα από τη χρήση σύγχρονων πειραματικών μεθόδων από διάφορους χώρους της επιστήμης και της τεχνολογίας. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η Αγιουρβέδα θα πρέπει να προσαρμοστεί στην αλλοπαθητική ιατρική και τα πρότυπα αυτής, τα οποία δεν είναι κατάλληλα γι’ αυτή, αλλά ότι πρέπει να παρουσιάζεται με μια σαφή και κατανοητή γλώσσα και να αποδεικνύεται και να καταξιώνεται μέσα από την παρατήρηση και κλινική εμπειρία.
Η ΑΓΙΟΥΡΒΕΔΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΕΣ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ
Η Αγιουρβέδα δεν είναι απλά μια επιστήμη – είναι μια ολόκληρη φιλοσοφία. Όλες οι Ινδικές επιστήμες έχουν τη βάση τους στη φιλοσοφία. Οι φιλοσοφίες αυτές δεν αποτελούν απλά και μόνο λογικά συστήματα αλλά αντανακλούν μια βαθύτατη στοχαστική εμπειρία. Η Αγιουρβέδα, η οποία ασχολείται με τη διατήρηση, τη βελτίωση και την παράταση της ζωής γενικά και της ανθρώπινης ζωής ειδικότερα, παρατηρεί τη συμπεριφορά και τις δράσεις της φύσης και του σύμπαντος. Η Αγιουρβέδα δέχεται την Βεδική πεποίθηση ότι ο Μικρόκοσμος (άτομο) και ο Μακρόκοσμος (σύμπαν) είναι πανομοιότυπα και ότι ο Άνθρωπος είναι η μικρογραφία της Φύσης. Έτσι πρέπει να τονιστεί η μεγάλη σημασία που έχει και η συμπεριφορά και η δράση του ανθρώπου σε κάθε στιγμή της ζωής του. Δεν αρκούν κάποιες γνώσεις από κάποια σχολή ή βιβλία, για να λέμε πως σπουδάσαμε ή γνωρίζουμε την Αγιουρβέδα, σε αντίθεση ίσως με άλλα συστήματα υγείας, ακόμα και εναλλακτικά, ο θεραπευτής Ayurveda πρέπει εκτός από τις πρακτικές και τεχνικές γνώσεις της επιστήμής αυτής, το λεγόμενο «εξωτερικό» της κομμάτι, να έχει εμβαθύνει και στο λεγόμενο «εσωτερικό», φιλοσοφικό της κομμάτι. Να αναπτύξει την πνευματικότητά του, είτε κάνοντας Yoga ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο μπορεί να γίνει απλά ένας καλύτερος άνθρωπος. Κριτήριο λοιπόν βασικό για κάποιον που λέει πως γνωρίζει την Αγιουρβέδα ή την εκφράζει επίσημα με οποιονδήποτε τρόπο, είναι η όλη του «σκηνική» παρουσία. Δεν εννοώ βέβαια πως όσοι ασχολούνται με την επιστήμη της Αγιουρβέδα πρέπει και καλά να είναι οι «τέλειοι» άνθρωποι, αλλά να φαίνεται ξεκάθαρα, από τις σκέψεις, τις επιλογές και τις πράξεις τους, πως προσπαθούν συνειδητά προς αυτήν την κατεύθυνση…
Ευχαριστώ
Οι διάφορες φιλοσοφίες της Ινδίας ασχολούνται με την πορεία της δημιουργίας από διάφορες απόψεις. Από τις Βέδες προέρχονται έξι φιλοσοφικά συστήματα που ονομάζονται Βεδικά συστήματα. Όσα δεν βασίζονται πάνω στις Βέδες ονομάζονται μη-Βεδικά συστήματα. Ωστόσο, στην Αγιουρβέδα συμβάλλουν κυρίως τα Βεδικά συστήματα, από τα οποία τα πλέον σημαντικά είναι η Sankhya-Yoga και η Nyaya-Vaisheshika.
Η διατήρηση της καλής κατάστασης του σώματος συμβάλλει στην προστασία της ζωής.
Σε αντίθεση με τις σύγχρονες ιατρικές επιστήμες και τα φάρμακα που συνεχώς μεταβάλλονται και εξελίσσονται, οι αρχές και οι μέθοδοι της Αγιουρβέδα παραμένουν αναλλοίωτες και αμετάβλητες από την αρχή της εμφάνισής τους μέχρι σήμερα.
Ο Μακρόκοσμος (Σύμπαν) και ο Μικρόκοσμος (άνθρωπος) έχουν κοινή προέλευση.
Τόσο το Σύμπαν όσο και ο Άνθρωπος αποτελούνται από υλικές και άυλες ουσίες σε διάφορες συνδυασμούς και παραλλαγές.
Οι τρεις ιδιότητες που ονομάζονται «Γκούνας» (Trigunas) και είναι η Σάττβα (συνειδητότητα ή ευφυΐα), η Ράτζα (κίνηση ή δράση) και η Τάμα (αδράνεια) βρίσκονται πίσω από την ύπαρξη όλων των όντων, λειτουργούν σε συνδυασμό και επηρεάζουν τη διάθεση, την ιδιοσυγκρασία και τη συμπεριφορά.
Τα πέντε κύρια στοιχεία (Pancha Mahabhutas) – αιθέρας (ήχος / μη αντίσταση), αέρας (αφή / δονήσεις), φωτιά (φως και χρώμα / αλλαγή θερμοκρασίας), νερό (γεύση / ρευστότητα) και γη (οσμή / σχήμα) γίνονται άμεσα αντιληπτά μέσα από τις πέντε αισθήσεις και έμμεσα αντιληπτά μέσω του δέρματος.
Τα τρία κύρια στοιχεία του σύμπαντος (ήλιος, σελήνη και άνεμος) που αντιστοιχούν στη δημιουργία, διατήρηση και καταστροφή σχετίζονται με τρεις τύπους ιδιοσυγκρασιών (Doshas): Vata, Pitta, Kapha, όπου:
Vata (=αέρας): Η ενέργεια του σώματος, η πηγή της κίνησης της ζωής, εδρεύει στο κάτω μέρος του παχέος εντέρου.
Pitta (=φωτιά): Η θερμογενής ενέργεια του σώματος, ελέγχει την κατανομή των θρεπτικών συστατικών, την πέψη, τη θερμοκρασία του σώματος. Εδρεύει κυρίως στο αίμα και τον ιδρώτα.
Kapha (=νερό): Η ενέργεια που συμβάλλει στην αναγέννηση, δημιουργία και αντιμάχεται τις δύο προηγούμενες ενέργειες. Εδρεύει κυρίως στις εκκρίσεις, στο μυϊκό ιστό, στη δομή των οστών, στο νευρικό και αναπαραγωγικό σύστημα.
Τα σωματικά συστατικά χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: Dosha (ιδιοσυγκρασία), Dhatu (ιστοί) και Mala (απόβλητα / άχρηστα υλικά), όπου:
Mala: όλες οι άχρηστες ουσίες του οργανισμού που πρέπει να αποβάλλονται τακτικά. Μη αποβολή και υπερβολικά μεγάλη συγκέντρωση των ουσιών αυτών προκαλούν διάφορες ασθένειες.
Dhatu: μη αποβαλλόμενα συστατικά του σώματος, αναπτύσσονται παράλληλα με την ανάπτυξη του σώματος, παρέχουν υποστήριξη και δύναμη στο σώμα, εάν όμως διαπεράσουν το όριο του δέρματος υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης σοβαρών ασθενειών.
Dosha: κρατά σε ισορροπία τα Vata, Pitta, Kapha.
Μορφή Vata: Η ενέργεια που παράγεται από την απορρόφηση των τροφών και σχετίζεται με τις κινήσεις του σώματος, την αποβολή των άχρηστων ουσιών, την πέψη, την αναπνοή, τις κινήσεις των εσωτερικών οργάνων, κλπ.
Μορφή Kapha: Θρεπτικό υγρό που συμβάλλει στη δημιουργία μυϊκού ιστού, αποτελεί λιπαντικό μέσο, βοηθά στο σχηματισμό των οστών, νεύρων ή αναπαραγωγικών υγρών και αποτελεί συνδετικό υλικό.
Μορφή Pitta: Προϊόν της διάσπασης του αίματος, βοηθά σε διάφορες μετατροπές, στην όραση, στην υφή του δέρματος, στο ήπαρ για το σχηματισμό διαφόρων ιστών.
Η Αγιουρβέδα δίνει μεγάλη σημασία στη διατήρηση της ισορροπίας των τριών τύπων ή Tridosha. Διατάραξη της ισορροπίας τους μπορεί να προκαλέσει την πρόκληση σοβαρών ασθενειών ή να επιδεινώσει τραυματικές καταστάσεις.
Οι Doshas εξαρτώνται από την ώρα της ημέρας, την εποχή του χρόνου και τα στάδια της διαδικασίας της πέψης, όπου:
Kapha: βρίσκεται σε αυξημένα επίπεδα κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες, το χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης και αμέσως μετά το φαγητό. Πολύ υψηλό Kapha μπορεί να εκδηλωθεί με ναυτία. Φάρμακα για την μείωση του Kapha πρέπει να λαμβάνονται τις πρωινές ώρες.
Pitta: βρίσκεται σε αυξημένα επίπεδα το μεσημέρι και τα μεσάνυχτα, στα τέλη της άνοιξης και το καλοκαίρι και 3 περίπου ώρες μετά το φαγητό. Πολύ υψηλό Pitta μπορεί να εκδηλωθεί με καούρες. Φάρμακα για την μείωση του Pitta πρέπει να λαμβάνονται τις απογευματινές ώρες.
Vata: βρίσκεται σε αυξημένα επίπεδα κατά την ανατολή και δύση του ήλιου, το φθινόπωρο και στις αρχές του χειμώνα, και στο τέλος της διαδικασίας της πέψης. Πολύ υψηλό Vata μπορεί να εκδηλωθεί με αέρια ή δυσκοιλιότητα. Φάρμακα για την μείωση του Pitta πρέπει να λαμβάνονται τις βραδινές ώρες.
2
ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΟΥΡΒΕΔΑ
Δεν υπάρχει τέλος στην εκμάθηση της Αγιουρβέδα. Συνεπώς πρέπει να αφιερωθείτε σε αυτήν με προσοχή και συνέπεια. Πρέπει να αυξάνετε τις ικανότητές σας μαθαίνοντας από τους άλλους χωρίς την ύπαρξη ζήλειας. Ο σοφός θεωρεί δάσκαλό του ολόκληρο τον κόσμο, ενώ ο αδαής τον θεωρεί εχθρό του.
Charaka
Η Αγιουρβέδα είναι η επιστήμη της θετικής υγείας και εκπλήρωσης της ζωής. Ο σκοπός της Αγιουρβέδα είναι τριπλός:
Η επίτευξη της θετικής υγείας για το άτομο
Η προστασία του συνόλου (των έμβιων όντων)
Η απόλυτη απελευθέρωση
Ο τελευταίος σκοπός της Αγιουρβέδα μπορεί να επιτευχθεί εάν ακολουθούμε κάποιους καθημερινούς κανόνες και εάν καταναλώνουμε αυστηρά εποχιακά τρόφιμα, έτσι ώστε να μπορούμε να διατηρήσουμε συνεχώς την καλή υγεία μας. Η συνεχής διατήρηση της υγείας μπορεί να συγκριθεί με την επίτευξη της απόλυτης απελευθέρωσης, εφόσον με τον τρόπο αυτό εξαλείφονται οι παράγοντες που μας προκαλούν πόνο.
Γενικά η Υγεία στην Αγιουρβέδα δεν θεωρείται αυτοσκοπός, αλλά μία απαραίτητη προϋπόθεση για την Πνευματική Εξέλιξη του Ανθρώπου…
Σημείωση: Σύμφωνα με το συντακτικό της Σανσκριτικής(Αρχαίας Ινδικής) γλώσσας η λέξη Αγιουρβέδα είναι γένους αρσενικού και έτσι θα έπρεπε να λέμε «ο Αγιουρβέδα» Ωστόσο στην Ελλάδα, ίσως λόγω ευφωνίας, χρησιμοποιείται κυρίως η έκφραση «η Αγιουρβέδα».
